Triple B

Het Kabinet kwam afgelopen vrijdag met plannen om de stikstofproblematiek aan te pakken. Omdat vergunningverlening een taak is van de provincies, grijpt ze zelf niet in maar schuift de bal naar de provincies en roept dat een gebiedsgerichte aanpak de voorkeur heeft. Begrijpelijk, maar ook bedenkelijk in het licht van de situatie waar het Kabinet het land in gemanoeuvreerd heeft. Dit betekent dat er weer veel overlegd gaat worden. Het risico is dat dit lang gaat duren. Als de bal dan toch in de regio komt te liggen, adviseer ik private partijen zelf het initiatief te nemen. De belangen zijn veel te groot om nog langer te wachten.

De stikstofproblematiek heeft tot veel verwarring geleid. Terwijl de indruk wordt gewekt dat het probleem beheersbaar is, schijnt het volgens deskundigen niet mogelijk om zicht te  krijgen op effecten van maatregelen. Het is op voorhand helemaal niet zeker dat ingrijpende maatregelen aantoonbaar leiden tot lagere gehaltes stikstofdioxides.

Maar laat de stikstofproblematiek, waar we nu eenmaal mee te maken hebben, een aanleiding zijn om op regionaal niveau bindende plannen te maken voor ontwikkeling van een gebied. Want zoals de commissie Remkes stelde: niet alles kan. We beseffen dat we in Nederland nadrukkelijke keuzes moeten maken in het gebruik van de ruimte die we hebben. Wel of geen grote stallen; wel of geen logistieke centra langs snelwegen. Blijven we wonen en werken scheiden of integreren we beide functies? Gaan we binnen of buiten de stad woningen bouwen? Meer of minder bomen?

Boeren en Bouwers

Ik pleit voor een variant op een bestaande succesformule. In diverse regio’s zijn overleggen ontstaan tussen overheid, ondernemers en onderwijs. Het blijkt de basis voor  versterking van samenwerking en innovatie. Triple Helix wordt het genoemd. Het wordt ook aangeduid met triple O.

Onbedoeld zijn door de stikstofdiscussie twee partijen tegenover elkaar komen te staan: boeren en bouwers. Ze zitten elkaar in de weg. Boeren moeten als het ware ruimte creëren, waardoor bouwers weer door kunnen met hun projecten. Alsof het zo simpel is. Maar als boeren en bouwers toenadering tot elkaar zoeken, kunnen juist zij de contouren van een gebied, een regio bepalen. Zij kunnen zorgen voor integratie van functies en de kunstmatige scheiding van stad en platteland herstellen. In het overleg kan gesproken worden over investeringen in het gebied (denk aan investeringen in nieuwe vormen van energie of meer beplanting zoals bomen). In plaats van dat winsten ten goede komen aan boeren en bouwers, kunnen de gelden worden geïnvesteerd in het gebied. Daar worden niet alleen boeren en bouwers beter van, maar ook burgers. Zij zijn wat mij betreft de derde partij in het overleg tussen gebiedspartijen.